یکی از قسمت های اصلی هر فرش، ریشه یا همان تار فرش است. ریشه فرش ها بسته به دلایل مختلف از جمله سفیدی، پاخوردگی، گردوغبار و… در معرض کثیف و چرک شدن هستند.
نکته: روش های اشتباه شستشو ریشه، باعث پوسیدگی یا پارگی آن می گردد. درصورت ترمیم و نگهداری مناسب می توان به افزایش طول عمر ریشه کمک نمود. روش های ترمیم فرش بسته به نوع فرش، دست بافت یا ماشینی متفاوت می باشد.
تفاوت ترمیم ریشه فرش ماشینی با دستباف
بدیهی است که ترمیم ریشه فرش های دستبافت کاملا دستی و توسط استادان فرش در قالیشویی صورت میگیرد در حالی که برای فرش های ماشینی، ترمیم ریشه فرش توسط چرخ های ریشه زن انجام می شود.
نکته اصلی در این عمل: انتخاب صحیح الیافی است که از نظر جنس و رنگ متناسب با الیاف فرش باشد. زمانی که کل ریشه فرش اسیب دیده باشد رفوگر برای رفوگری فرش از جایی که فرش بافته شده است ریشه ها را کلا از فرش جدا کرده و کل ریشه فرش را مجدا با ریشه های آماده می دوزد.
اما اگر ریشه فرش جزیی و تکه تکه آسیب دیده باشد، رفوگر ریشه فرش را با نخ های هم رنگ و هم جنس از همان قسمتی که اسیب دیده ، ریشه دوزی می کند.
قیمت ترمیم ریشه فرش با توجه به نوع بافت فرش( دستبافت یا ماشینی)، ابعاد و جنس الیاف به کار رفته در هر فرش متفاوت و مختلف می باشد.
چه زمانی ریشه فرش نیاز به ترمیم دارد؟
اصولا با رعایت نکاتی خاص می توان به نگهداری و حفظ فرش پرداخت هر چند این نکات برای فرش های دستبافت و ماشینی متفاوت می باشد.
اما رعایت این اصول برای هر دو مدل فرش، برای افزایش عمر بیشتر فرش، امری بدیهی است. فرش های که ریشه پوسیده ، رنگ پریده یا ریشه های کوتاه شده دارند نیاز به ترمیم ریشه دارند. عوامل مختلفی باعث پوسیدگی فرش و رنگ پریدگی فرش ها می شود،.
یکی از آنها تابش مستقیم نور خورشید است. تابش مدام آفتاب، بر روی ریشه فرش به مررو زمان باعث آسیب دیدگی و پوسیدگی ریشه فرش می شود، بنابراین توصیه می گردد از پهن کردن فرش ها در زیر تابش مستقیم خورشید خودداری فرمایید.
از دیگر عواملی که باعث آسیب به ریشه فرش و در نتیجه ترمیم ریشه فرش می شود، می توان به رطوبت اشاره نمود. رطوبت می تواند از قرار دادن گلدان بدون زیر گلدانی بر روی فرش یا ریختن مایعات مانند آب و …در فرش ایجاد شود که منجر به ایجاد بوع نامطبوع و در نتیجه پوسیدگی فرش و ریشه آن شود.
هم چنین توصیه می شود اگر فرشتان در انبار لوله کرده اید و استفاده نمی کنید هر از گاهی آن را پهن نمایید تا هوا به فرش برسید. رسیدن هوا به فرش از پوسیدگی آن جلوگیری می نماید.
لازم به ذکر است اگر جسم سنگین مانند مبل، کمد و… بر روی فرش یا ریشه آن قرار داده اید. هر چند وقت یکبار جسم سنگین را جابجا نموده و اجازه دهید تا فرش هوا بخورد.
ترمیم ریشه قالی ماشینی و دستبافت
ریشه فرش به چهار صورت ساده ، توری، گرده دار و حلقه ای است. که به روش هایی مانند گیس بافت، ریشه بافت، بافت اوریت، ریشه بافته و برگشته و ریشه با تارهای پیچیده بافته می شود.
برای ترمیم ریشه فرش نباید از مواد سفید کننده که باعث پوسیدگی ریشه می شوند، استفاده نمود. هم چنین زدن چسب بر روی ریشه های کار اشتباهی است زیرا مواد شیمیایی موجود در چسب باعث پوسیدگی آن می شود.
ترمیم ریشه فرش دستی، کاری حرفه ای و تخصصی است. کارخانه قالیشویی نوید باران دارای کادری مجرب و قابل اعتماد برای ترمیم انواع فرش ها است.
قبل از ترمیم ریشه یا ریشه دوزی باید نخ و سوزن مناسب با ان قالی انتخاب گردد. نخ ریشه جهت ترمیم برای آنکه قالی حالت بادکردگی پیدا نکند باید قدر نازکتر از نخ قالی انتخاب گردد.
برای انتخاب سوزن مناسب جهت ترمیم، ابتدا سوزن انتخابی را در داخل قالی فرو می کنند. اگر سوزن به راحتی و آسانی در قالی حرکت کند، این سوزن مناسب ترمیم می باد. از روش ها ترمیم ریشه فرش می توان به روش های بطلمه و روش مغزی اشاره نمود.