به نوارهای دو طرف طولی فرش شیرازه می گویند که همان قاب فرش است. شیرازه علاوه بر جلوه دادن فرش مقاومت فرش را نیز افزایش می دهد. اصطلاح شیرازه دوزی فرش به بافتن نوارهایی در حاشیه طول فرش گفته میشود.
شیرازه های امروزی اکثرا لوله ای شکل و مدور هستند اما در فرش های قدیمی به صورت نوارهایی با عرض ۲ یا ۴ سانتیمتر و طولی همسان با طول فرش بودند.
البته دوام شیرازه در فرش های قدیمی بالاتر است و در برابر نم و رطوبت مقاوم تر هستند. علت اصلی پارگی شیرازه فرش پوسیدگی است که در پیامد آن پاره شدن چله های شیرازه رخ می دهد. چنانچه ترمیم به موقع صورت نگیرد پارگی بر اثر خوردگی پیشرفت می کند.
روش های ترمیم پارگی شیرازه فرش
در قالیشویی خدماتی مانند ترمیم شیرازه منفصل و ساییده شده صورت می گیرد. ابتدا نخ مناسب با چله فرش آسیب دیده را داخل سوزن می کنند و از قسمتی بالاتر از بخش آسیب دیده وارد شیرازه می‌کنند و از بخش دیگر آن ناحیه خارج می کنند. پس از عملیات تار کشی خامه ی همرنگ با شیرازه وارد سوزن می شود و سوزن وارد شیرازه ی سالم فرش میشود و سرنخ وصل می شود.
در نهایت شیرازه دوزی تا کمی بالاتر از قسمت‌های آسیب دیده ادامه پیدا میکند. چنانچه شیرازه به صورت جزئی دچار مشکل و یا پارگی شده باشد نیاز به تعویض کامل آن نیست و ترمیم به سهولت و با مهارت توسط متخصصین حرفه‌ای قالیشویی نوید باران انجام می‌گیرد.
در صورتی که شیرازه با گذر زمان بر اثر عواملی مانند رطوبت، بید خوردگی و غیره دچار از هم گسیختگی شود رفوگر توسط تیغ های مخصوص شیرازه را به طور کامل جدا می کند و دوباره اقدام به شیرازه پیچی فرش میکند.
این عملیات در فرش های ماشینی (شستشوی فرش ماشینی) با دستگاه سردوز زنی صورت می‌گیرد و در فرش های دستباف با دست انجام میشود.
چسب برای پارگی شیرازه مناسب است؟
طبیعتاً استفاده از چسب جهت پارگی شیرازه فرش در مدت زمان طولانی مناسب نیست و جلوه ای زیبا ندارد.
در صورتیکه شیرازه فرشتان آسیب دیده هرگز به تعمیر خودسرانه نپردازید زیرا منجر به خرابی و بد شکل شدن فرش می گردد.
تنها قسمت معیوب شیرازه فرش را توسط چسب نواری پهن پوشش دهید و در اسرع وقت جهت سپردن فرش برای ترمیم شیرازه اقدام نمایید.
مزیت چسب این است که الیاف فرش از آن چیزی که هست بیشتر از هم نمی پاشد و حتی می توانید آن قسمت را با یک پارچه بپوشانید تا کسی در آن محدوده پا نگذارد.
