یکی از کالاهای با ارزش و زینتی منزل، فرش دستباف می باشد. چنانچه در نگهداری فرش دستباف، روش های آن را رعایت نماییم می توانیم تا سال ها از زیبایی و جلال این فرش اصیل لذت ببریم. در ادامه به چند روش اساسی در مراقبت از فرش دستباف می پردازیم.
پهن کردن
یکی از نکات نگهداری فرش دستباف، پهن کردن آنهاست. بدیهی است چنانچه فرش دستباف جوری پهن شده باشد که در معرض مستقیم آفتاب باشد به تدریج و مرور زمان رنگ پریده می گردد و از ارزش آن کاسته می شود.
بنابراین فرش دستباف را در معرض مستقیم نور آفتاب پهن نمایید. برای این منظور می توانید هر از چند گاهی فرش را سرو ته کنید تا فقط یک قسمت آن در معرض آفتاب نباشد.
یکی دیگر از نکات مهم در زمینه پهن کردن، قرار ندادن اجسام سنگین مانند مبل یا کمد بر روی فرش دستباف می باشد. جسم سنگین با فشار آوردن به فرش به الیاف فرش صدمه زده و سبب له شدگی فرش می گردد.
بنا به کارشناسان قالیشویی نوید باران توصیه می شود از قرار دادن جسم خیس مانند گلدان بر روی فرش دستباف خودداری فرمایید. زیرا که رطوبت گلدان سبب پوسیدگی و در نهایت بیدزدگی دستباف می گردد.
جارو کردن
یکی از قسمت های حساس فرش، ریشه آن می باشد. نگهداری ریشه فرش دستباف به عمر و زیبایی آن کمک بساری می نماید. بنابراین هرگز ریشه فرش را جاروبرقی نکنید زیرا که مکش شدید جاروبرقی سبب پارگی ریشه ها می گردد.
برای تمیز کردن فرش، جاروی دستی توصیه می شود. از جاروبرقی با دور خیلی تند و همچنین از جارو با برس چرخ دنده ای استفاده نکنید. هرگز برای جارو کردن فرش عجله ننمایید و با حوصله این کار را انجام دهید.
لکه بردای و شستشو
چنانچه چیزی برروی فرش دستباف ریخت بهتر است سریعا لکه برداری از فرش گردد. اما هر لکه ای حلال خود را دارد و می بایست حلال مناسبی که به الیاف فرش آسیب نمی زند را استفاده نمود. نکته مهم در این موضوع خطر رنگ دهی یا قاطی شدن رنگ در فرش دستباف می باشد.
بنابراین قبل از خیس کردن محل لکه بهتر است با یک پارچه نمور بر روی یک قسمت رنگی فرش بکشید چنانچه پارچه رنگی نشد سپس به پاک کردن لکه بپردازید.
مزایای انبار کردن فرش ها دستباف
گاهی اوقات به دلایل مختلف مجبور به جمع کردن و انبار کردن فرش دستباف خود می شوید. اما می بایست نکاتی را در زمان انبار کردن فرش دستباف به کار ببرید، تا فرش خراب نشود.
از آنجایی که فرش دستباف در معرض خطر بید زدگی است. حتما می بایست پس از مدتی که فرش را لول نمودید ان را باز کرده و پهن نمایید چنانچه فرش لول شده دستباف خود را سالها رها کنید . به احتمال زیاد فرش خود را بید زده (بیدزدگی فرش) پیدا خواهید کرد.
نکته: همچنین فرش خود را در انبارهایی که هیچ هواکش یا تهویه ای ندارند انبار ننمایید.
بهتر است آنها را در انبارهایی که هوا در آنها جریان دارد نگهداری نمایید. سمپاشی نمودن دوره ای انبار از ورود حشرات موذی و آسیب رساندن به فرش جلوگیری می نماید.
شستشوی به موقع فرش ها
نمی توان یک زمان مشخص جهت شستشوی فرش دستباف تعیین کرد ولی هر زمان که احساس کردید که فرش شما حالت کثیفی دارد و از رنگ و جلا افتاده است می توانید نسبت به شستشوی آن اقدام نمایید.
از آنجایی که فرش دستباف نیاز به مراقبت و دقت بیشتری نسبت به فرش دستباف دارد. بهتر است در زمان های خلوت سال مانند خرداد ماه یا اواسط پاییز از قالیشویی ها درخواست کنید تا آن ها را برایتان بشورند.
یقینا در فصل های شلوغ سال مانند شب عید یا اواخر شهریور ماه قالیشویی ها با حجم زیادی کار روبرو هستند و ممکن است نتوانند فرش شما را با کیفیت بالا شستشو دهند.